De opgave is ontstaan naar aanleiding van een marktuitvraag door de gemeente Zwijndrecht en betreft de verbouwing van de bestaande aula en de nieuwbouw van een kleinschalig crematorium op de begraafplaats Munnikensteeg te Zwijndrecht. In opdracht van Klink Uitvaart uit Barendrecht heeft het team van Roest Architectuur en LIJNN een ontwerp gemaakt dat als winnende visie is gekozen in de selectieprocedure en uiteindelijk vrijwel ongewijzigd is uitgevoerd!
Landschappelijke inpassing.
De landschappelijke inpassing van zowel de reeds bestaande aula als het nieuwe crematorium zijn geïnspireerd door de heldere en prominente terreinopgang naar de aula. Het hoogteverschil van de begraafplaats naar het omliggende maaiveld is ontworpen als een aantal ten opzichte van elkaar verlopende lijnen die als ‘treden’ in het landschap liggen. Ter plaatse van de aula zijn de treden ingericht als functionele trapopgang naar de entree en doorgetrokken langs de zijkant van het gebouw, waardoor het geheel een uitnodigende uitstraling heeft gekregen.
Ter plaatse van het nieuwe crematorium is het hoogteverschil van de daar aanwezige groene ‘wal’ gebruikt voor een gelijksoortige landschappelijke inpassing. De ‘terrassen’ in het terrein zijn hier – en aan de zijkant van de bestaande aula – voorzien van lage beplating, de belijning in het terrein loopt bovendien duidelijk door in de gevelritmiek van het nieuwe crematorium waardoor gebouw en landschap met elkaar verbonden zijn.
De koppeling tussen de beide gebouwen vindt plaats op het maaiveld, door middel van een ‘loper’ die afgewerkt is met een natuursteen terreinverharding. Deze loper verbindt de nieuwe uitgang van de aula met de entree van het crematorium en overlapt deels met de bestaande keerlus. Het principe van het bestratingsmateriaal van de loper is conceptmatig doorgezet in de voorruimte van het crematorium, op de achterwand waar de oven voor geplaatst is loopt de vloerafwerking door naar boven richting de hemel, door een opening in het dakvlak.
Ontwerp aula.
De bestaande aula is op een natuurlijke, haast logische manier voorzien van een uitbreiding aan de achterzijde, daarnaast is het gebouw geheel gerenoveerd en opnieuw ingericht. Door het prominente dakvlak met één stramien te vergroten is het mogelijk geworden om te voldoen aan de nieuwe wensen, terwijl de krachtige uitstraling van het bestaande gebouw niet aangetast is. Zowel het interieur als het exterieur zijn voorzien van een nieuwe kleur- en materiaalstelling waardoor aansluiting gezocht wordt met het nieuwe crematorium. Houttinten, ruw lichtgrijs gevelpleisterwerk en een veel lichtere algemene kleurstelling geven het gebouw een hernieuwde en frisse uitstraling. Door de vergroting van het vloeroppervlak is ruimte ontstaan voor de toevoeging van een familiekamer, een iets grotere aula en een ruimte ontvangst- en condoleanceruimte.
Ontwerp crematorium.
Naast het bestaande gebouw van de aula mocht het nieuwe crematorium een maximale oppervlakte van 250m² BVO omvatten. Het crematorium is qua gebouwvorm afwijkend gemaakt van de bestaande aula waardoor het een duidelijk eigen karakter heeft gekregen. Binnen deze nieuwe gebouwvorm is op een aantal thema’s, zoals materiaalkeuze en gevelritmiek aansluiting gezocht bij de (vernieuwde) bestaande bebouwing op de begraafplaats. De gebouwen zijn hierdoor verschillend maar bij elkaar passend, hetgeen een evenwichtig beeld oplevert gezien vanaf de entree van de begraafplaats.
Het ontwerp van het crematorium is kleinschalig, ingetogen en voegt zich in de natuurlijke omgeving. De belangrijkste ruimte in het gebouw, de daadwerkelijke invoerruimte van de oven is het symbolische en letterlijke ‘hart’ van het gebouw. De centrale as over het terrein gaat hier via de vloer over in de wand, richting de hemel. De oven is als een gestyleerd object vrij geplaatst in de ruimte, direct onder een lichtstraat waardoor indirect daglicht de ruimte op een aangename en rustige wijze aanlicht. De 24-uurs kamers zijn aan de zijkant van het gebouw gelegen en hebben daardoor een vrij uitzicht over de groene terrassen. De diepe gevelnegges zorgen voor voldoende privacy in deze ruimtes en een mooie omkadering van het groen.
Materialisering.
Het exterieur van het nieuwe crematorium en een deel van het ex- en interieur van de aula is afgewerkt met een open gevelbekleding van verticaal geplaatste houten latten. LIJNN heeft er tijdens de engineeringsfase voor gezorgd dat de ritmiek en detaillering van de latten het gebouwontwerp versterken. Zo is er op het crematorium een subtiele horizontale lijn aangebracht die precies de hoogtelijnen van de kozijnen rondom het gebouw volgt en zijn de latten ook doorlopend in de wand- en plafondelementen van de verdiepte ‘dagkanten’ doorgezet. De houten delen zijn voorzien van een ‘voorvergrijzing’: een natuurvriendelijke coating die in verloop van tijd onder invloed van zon en regen van het hout wast. Door deze coating ontstaan er geen onsierlijke verschillen tussen de beschutte en onbeschutte delen van de gevels.
3D tools ingezet tijdens het proces.
De opgave is ontstaan naar aanleiding van een marktuitvraag door de gemeente Zwijndrecht en gedurende het ontwerp- en ontwikkeltraject nauwkeurig afgestemd met alle betrokken stakeholders.
Omwonenden en geïnteresseerden zijn tijdens een informatieavond in de (toen nog) bestaande aula op de begraafplaats geïnformeerd over de nieuwe plannen. Naast een aantal presentatiepanelen (zie onderstaande beelden) was tevens het interactieve 3D model op de beamer te bezichtigen en is een VR-bril gebruikt om het ontwerp zo goed mogelijk over te brengen en mensen een kijkje in en rondom het gebouw te geven. Deze duidelijke weergave van de plannen heeft het overgrote deel van alle vragen en eventuele zorgen bij betrokkenen weggenomen waardoor er aanzienlijk draagvlak voor de plannen is ontstaan. Doordat het gehele ontwerp en de engineering van het plan in 3D BIM zijn opgezet is deze wijze van presenteren zeer gemakkelijk te organiseren.
Persbericht: Informatiebijeenkomst ontwikkeling crematorium begraafplaats Munnikensteeg
Burgemeester en wethouders van Zwijndrecht maken bekend dat een nieuw bestemmingsplan in voorbereiding is voor het vestigen van een crematorium op de algemene begraafplaats Munnikensteeg nabij de bestaande aula. Om dit mogelijk te maken, is een herziening van het bestemmingsplan nodig. Omdat het bestemmingsplan nog in voorbereiding is, worden nu geen stukken ter inzage gelegd en kunnen op dit moment geen zienswijzen naar voren worden gebracht. Wel bestaat er de mogelijkheid de plannen voor de locatie in te zien tijdens een inloopbijeenkomst op dinsdag 19 maart 2019 van 17.00 tot 20.00 uur (locatie: aula Algemene begraafplaats Munnikensteeg 50). U kunt tijdens deze bijeenkomst vrij binnenlopen en u heeft ruim de mogelijkheid om met de marktpartij die het crematorium wil gaan realiseren en medewerkers van de gemeente door te praten over de plannen. Het te vervaardigen ontwerpbestemmingsplan wordt naar verwachting in het tweede kwartaal gepubliceerd. In de advertentie die wij dan in verband daarmee zullen publiceren, vermelden wij waar het bestemmingsplan is in te zien en binnen welke termijn zienswijzen bij de gemeenteraad naar voren kunnen worden gebracht.
Nieuwsarchief.
De links en afbeeldingen hieronder zijn eerder middels nieuwsberichten op de site geplaatst:
- 18-06-2021: Sneak preview: bouw crematorium Zwijndrecht vordert gestaag
- 21-03-2019: Nieuwbouw crematorium te Zwijndrecht
